De 14 mooiste plekken in Friuli-Venezia Giulia

De nog vrij onbekende regio Friuli-Venezia Giulia in het noordoosten van Italië heeft voor elk wat wils. Of je nu gaat voor skiën in de grillige Alpen, een granita wilt drinken aan de Adriatische kust, de sfeervolle stad Triëst wilt bezoeken, enkele van de vele dorpjes in Venetiaanse stijl zou willen bekijken of zelfs een bezoek zou willen brengen aan de buurlanden Slovenië en Oostenrijk, alles is mogelijk!

Graag deel ik hier de 14 mooiste plekken van de regio Friuli-Venezia Giulia met jullie (met hulp van mijn lieftallige partner die in deze regio is opgegroeid). Bereid je voor op een aantal van de mooiste plekken en plaatsen waar je nog nooit eerder van hebt gehoord!

Waar komt de lange naam voor de regio eigenlijk vandaan?

Friuli-Venezia Giulia. Een hele mond vol voor een Italiaanse regio. Waar komt de naam vandaan? Dat zit zo.

Friuli​ stamt af van de Latijnse naam ​Forum Julii,​ ooit de naam van de stad Cividale, dat werd gesticht door keizer Julius Caesar. Het woord Forum Julii betekent in het Latijn zo veel als ‘markt’ of ‘plein’ van Julius.

Karel de Grote besloot uiteindelijk de naam Friuli voor de hele regio te gebruiken. ​Venezia​ staat uiteraard voor Venetië (Venetië speelde vroeger een zeer belangrijke rol als heerser over de regio) en tot slot Giulia​, deze naam staat voor de Julische Alpen in het noorden, de ‘Alpi Giulie’.

Overigens wordt Friuli-Venezia Giulia in de praktijk vaak kortweg aangeduid met ‘Friuli’ of – nog korter – FVG. In het Nederlands wordt ook wel gesproken over Friuli-Julisch Venetië.

Goed, tot zover over de naam van de regio. Hier komen de beste bezienswaardigheden van Friuli-Venezia Giulia.

1. Triëst

Triëst (Trieste in het Italiaans) ​is ​de hoofdstad van de regio Friuli-Venezia Giulia. Laat je betoveren door de grote pleinen, prachtige kastelen, het Romeinse amfitheater en vele panoramische uitzichten. De stad heeft trouwens een uitstekende ligging voor wie een uitstapje zou willen maken maar Slovenië of Oostenrijk.

Niet vergeten om naar het betoverende kasteel van Miramare te gaan, gelegen aan de Golf van Triëst. Drink een heerlijk kopje koffie in de gigantische kasteeltuin.

💡Wist je dat​ de bekende Illy-koffie uit Triëst komt?

2. Udine

Middeleeuwse straatjes, gezellige pleinen, gebouwen met klasse en veelal in Venetiaanse stijl.​ Dat en veel meer heeft de historische en gezellige universiteitsstad Udine in het hart van Friuli te bieden.

De verschillende soorten architectuur vinden hun oorsprong in de verschillende leiders die de stad heeft gekend. Zo hebben onder andere de Oostenrijkse familie Habsburg en Venetië zelf hier de scepter gezwaaid.

Het oudste en belangrijkste plein van de stad is het ​Piazza della Libertà​, hier wordt je omgeven door historische kleurrijke gebouwen met loggia’s en prachtige portieken. Vanaf het plein wandel je zo naar de populaire winkelstraat Via Rialto waar je die o zo leuke tas kunt scoren. ​

Je moet ook zeker even ​naar boven lopen richting ​Castello di Udine ​(een kasteel uit 1517). Dit kasteel overleefde de aardbeving die in 1976 duizenden mensen het leven heeft gekost. Het is een behoorlijke klim om het kasteel te bereiken maar dan heb je ook wat: een prachtig uitzicht over de stad en de Julische Alpen. Niet ver van het kasteel vind je de Kathedraal van Udine, met veel barokke elementen.

In Udine kun je ook diverse gebouwen van de beroemde architect ​Andrea Palladio ​bewonderen. Zo vind je in het centrum zelf het ​Palazzo Antonini ​uit 1556 en ook de ​Arco Bollani, te vinden op het Piazza della Libertà.

Udine is een levendige stad. ’s Ochtends wandelen de studenten voorbij richting de universiteit en gaan mensen naar hun werk nadat ze hun espresso en cornetto bij de locale bar hebben genuttigd.

In de namiddag komt iedereen samen voor een gezellige aperitivo. Later op de avond vullen de terrasjes zich, spelen er kinderen op het plein, en gaan studenten los tot in de late uurtjes.

3. De meren van Friuli

Wauw, wauw en nog eens wauw! Voor mij eigenlijk wel een van de échte hoogtepunten van deze regio. Je kunt hier gigantisch veel meren vinden met kleuren blauw die je nog nooit eerder hebt gezien.

In de omgeving tref je ook nog adembenemende uitzichten op de Alpen of bosrijke natuurgebieden. Het verbaast me eigenlijk dat Bob Ross hier nooit met zijn schildersezel heeft gestaan.

De mooiste meren van Friuli zijn er te veel om op te noemen. Vandaar dat ik mijn persoonlijke toppers hieronder opsom.

Lago di Cornino

Het regionale natuurreservaat van het Cornino-meer is een gebied van ongeveer 500 hectare tussen de gemeenten Forgaria nel Friuli en Trasaghis.

De schoonheid van de Tagagrapho-rivier en de rotswanden van de Karnische vooralpen geven een prachtig uitzicht. Al bijna 20 jaar bestaat hier een internationaal project voor het behoud van de vale gier.

Zoek een plaatsje op aan de oever van het meer voor een onvergetelijke picknick. Net een schilderij, toch?

Lago di Barcis

Het kunstmatige meer van Barcis, gelegen in het plaatsje Valcellina, verwelkomt je met het prachtige groen van het water. Het meer ligt op steenworp afstand van het natuurreservaat ​Forra del Cellina ​en het Foresta Regionale del Prescudin.

Laghi di Fusine

Vlak naast de grens met Slovenië bevinden zich enkele gletsjermeren. De vallei rond deze Laghi di Fusine is werkelijk prachtig.

De meren zijn met elkaar verbonden door middel van kleine spannende bospaden en gelegen op de bodem van het mangat gebergte. De absolute favoriet van mijn Italiaans partner, en o wee als deze er niet tussen stonden!

Sacile en Sorgente del Gorgazzo

Sacile

Sacile, ook wel bekend als ‘de tuin van La Serenissima‘ vanwege zijn Venetiaanse sfeer. De geschiedenis, cultuur en zelfs de naam van het dorp zijn gelinkt met de rivier Livenza.

Ieder jaar in augustus is hier de traditionele Sagra dei Osei, een van de oudste sagre in heel Italië. Dit Festival is een soort vogelmarkt. Je kunt hier dan verschillende soorten vogels bewonderen.

Sorgente del Gorgazzo

De bron van Gorgazzo, gelegen op 50 meter boven zeeniveau, ligt nabij het dorpje Polcenigo. Deze bron, ook wel Buso genoemd, ziet eruit als een diep zwembad, verscholen tussen rotsen en bomen en met helder koud water dat een intens blauwe kleur aanneemt met schitterende reflecties.

Om niet te vergeten vind je hier ook een van de diepste grotten die ooit ter wereld is verkend! Bij de monding van de holte, 9 meter diep, staat een beeld van Christus. Voor de duikliefhebbers onder ons een mooie tip!

Parco Rurale San Floriano

Mocht je de bron willen bezoeken, dan kun je dit mooi combineren met een bezoek aan het Parco Rurale. Hier zijn vele buitenactiviteiten mogelijk en vind je boerderijen met dieren en diverse eetgelegenheden.

5. Claut en de Vajontdam

Claut

Omgeven in een groene vallei met de nabijgelegen rivieren Cellina en Settimana ligt het plaatsje Claut. Het dorpje is onderdeel van het natuurreservaat van Parco Naturale Delle Dolomiti Friulane.

Een grote historische ontdekking is de vondst van enkele pootafdrukken van dinosauriërs bij de alpiene hut Casavento. Deze pootafdrukken zijn te bewonderen op een rotsblok in de kreek Ciol di Ciasavent.

Via het bijbehorende bezoekerscentrum is een leuke wandelroute hiernaartoe mogelijk.

💡Tip​: ook heel typisch voor dit dorp zijn de Malga agriturismi. Zo’n Malga zou je kunnen omschrijven als een gastvrije berghut waar je heerlijke lokale gerechten kunt proeven

Vajontdam

De Vajontdam (Diga del Vajont) werd gebouwd rond 1960 in het dal van rivier Vajont (gemeente Erto en Casso). De dam is vooral bekend vanwege de ramp van Vajont op 9 oktober 1963, waar al voorafgaand aan de bouw voor werd gewaarschuwd.

Een gigantische hoeveelheid, door het stuwmeer ondergegraven steen en aarde van de Monte Toc, schoof met een snelheid van 110 km per uur in het stuwmeer waardoor een enorme vloedgolf ontstond.

De dam hield het, maar de vloedgolf verwoestte het stadje Longarone met ruim 2.000 doden tot gevolg. Tot op vandaag de dag kun je deze op 4 na grootste stuwdam ter wereld – zonder stuwmeer – in het echt bekijken.

Destijds werd de ramp door de regering en de regeringsgezinde media in de doofpot gestopt. Pas in de 21ste eeuw lijkt er ruimte om de ramp te gedenken. Er kwam ook een speciale herdenkingskerk.

6. Palmanova en Aquileia

Palmanova

Het aparte stervormige stadje Palmanova staat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO en is niet te missen als je in de buurt bent. Het werd ook al opgenomen op de lijst van de mooiste stadjes van Italië (Borghi più belli d’Italia).

Vanwege alle strijd om de regio Friuli eind 16de eeuw (met onder andere Turkije en Oostenrijk), besloot de Venetiaanse Republiek op de kruising van twee belangrijke hoofdwegen een vestingstad te bouwen.

De vorm werd een negenpuntige ster en elke punt hiervan zou je kunnen zien als een verdedigingspost op zich. Bij een bezoek aan Palmanova kun je een wandeling maken door de drooggelegde grachtengordel, een drankje drinken op het grote plein, of lopen over de verdedigingswallen.

Wil je meer weten over de geschiedenis van dit charmante vestingstadje, dan kun je ook het oorlogsmuseum bezoeken.

Aquileia

Mocht je van kunst en geschiedenis houden dan mag Aquileia zeker niet ontbreken op je must-see-lijstje. Vanwege zijn patriarchale basiliek en archeologische vindplaats werd Aquileia ook toegevoegd aan de UNESCO-erfgoedlijst. Aquileia was een van de grootste en rijkste steden binnen het Romeinse Rijk.

➡️Meer informatie over Aquileia lees je in dit artikel.

7. Venzone en de Arzino-kreek

Venzone

Venzone, een oude stad volledig verwoest door een aardbeving in 1976 en herbouwd zoals het was in de middeleeuwen. Venzone is uitgeroepen tot nationaal monument en tot een van de mooiste dorpjes van Italië.

Tegenwoordig is het ook de enige stad uit de 14de eeuw die bewaard is gebleven in Friuli-Venezia Giulia. Het stadje geeft je het gevoel alsof je terug in de tijd gaat, je ervaart echt een middeleeuwse sfeer. Ook is hier de Amerikaanse film over de Eerste Wereldoorlog A Farewell to Arms uit 1932 opgenomen.

Niet voor de gevoelige kijkers: recht tegenover de Dom vind je een rond kerkje. Hier kun je de mummies van Venzone bekijken, ontdekt tijdens opgravingen in de 17de eeuw.

Dankzij een parasitaire schimmel die hier in de grond te vinden is genaamd Hipha Bombycina konden de mummies ontstaan. Deze schimmel laat het lichaam in een jaar tijd geheel uitdrogen en maakt de huid perkament. De entree kost € 1,50.

🍴Eettip: eet hier een cjarsons, een oud traditioneel gevuld pastagerecht. En ook een warme dikke chocolademelk is niet verkeerd in de koudere maanden.

Dit bericht bekijken op Instagram

Een bericht gedeeld door Defilippis Veronica (@verodefilippis) op 30 Jan 2020 om 2:55 (PST)

Arzino

De Arzino stroomt vanaf de Monte Valcalda op 1.908 meter boven zeeniveau en doorkruist de gemeenten Vito d’Asio, Forgaria nel Friuli en Pinzano al Tag Parliamento.

Gedurende verschillende millennia heeft de Arzino diepe en smalle valleien, ravijnen en steile rotswanden uitgegraven. Het is een unieke plek om te zwemmen en sporten te beoefenen zoals vissen, raften en zelfs canyoning.

Let er wel op dat niet iedereen hier zomaar kan komen. De beklimming is pittig, maar dat maakt het ook wel weer extra speciaal.

8. Sauris di Sopra en de Karnische Alpen

Sauris di Sopra

Sauris di Sopra is 1 van de 3 plaatsjes in de gemeente Sauris, gelegen in een groene vallei gedomineerd door de prachtige toppen van de Dolomieten en het diepste blauw van het Sauris-meer. ​

💡Wist je dat?​ ​Sauris staat ook bekend om zijn lokaal gerookte ham, spek en Zahre Bier.

Karnische Alpen

Minder bekend maar zeker niet minder mooi dan de Dolomieten zijn de Karnische Alpen. Een ruige bergketen die uitsteekt boven prachtig bosgebied en waar je kunt wegdromen op een alpenweide.

Wat deze Alpen ook zo bijzonder maakt is dat zij de oudste zijn in de regio. Je kunt hier oud-Romeinse overblijfselen vinden, kleine kerkjes spotten en kennismaken met vergeten tradities van Keltische oorsprong.

💡Tip: voor de wintersportliefhebbers: hier moet je wezen voor onvergetelijke ski-dagen!

9. Pordenone en Spilimbergo

Pordenone

Historische gebouwen, fresco’s en monumenten, dat is waar Pordenone voornamelijk voor staat. De geschiedenis van Pordenone is nog steeds verbonden met de Noncello, een rivier die eeuwenlang te bevaren was en heeft bijgedragen aan de economie van deze stad.

Pordenone is rijk aan artistieke, muzikale en literaire producties en kent ook vele evenementen naar aanleiding hiervan.

Ook natuurliefhebbers kunnen hun hart hier ophalen: fietsen langs een groene oase aan de rivierzijde Riviera del Pordenone en wandelen door het Parco Galvani.

De plattegrond van het park doet je denken aan de tuinen van Venetiaanse villa’s. Tot slot is hier ook nog een openluchtmuseum te vinden, waar je verschillende soorten rozen kunt bewonderen.

Spilimbergo

Spilimbergo is een stad ten noordoosten van Venetië in de provincie Pordenone. De stad is vooral bekend als de thuisbasis van de Scuola Mosaicisti del Friuli (Mozaïek Academie van Friuli), die werd opgericht in 1922.

Leuk voor de creatievelingen onder ons: ook jij kunt zelf je eigen mozaïek maken in de school. Spilimbergo is een stad van kunst en cultuur, vol met oude Romeinse monumenten, zoals de Duomo en het kasteel, versierd met fresco’s van kunstenaars uit de 14de en 15de eeuw.

🍨Foodtip​: in Spilimbergo moet je echt een gelato proberen! Superlekker daar!

10. San Daniele del Friuli

San Daniele del Friuli is een oud dorpje op de top van een heuvel gelegen naast de Tagliamento-rivier. Een prachtig panoramisch uitzicht vind je bij het Parco del Castello di San Daniele, naast de kerk.

Een populaire locatie ook voor evenementen, vandaar dat mijn schoonzus hier ook is getrouwd. Het allerbelangrijkste wat te vinden is in San Daniele is natuurlijk wel de wereldberoemde San Daniele-ham.

De warme bries van de Adriatische kust gecombineerd met de koude wind vanaf de Alpen zorgt hier voor een microklimaat dat perfect is voor het maken van deze unieke ham.

💡Tip​: als je vanuit San Daniele richting de Tagliamento-rivier gaat en je Google Maps instelt op Castello di Ragogna, dan kom je bij een prachtig uitzichtpunt over de rivier en vind je paden gemaakt door soldaten. Via deze locatie hadden ze een goed uitzicht over de vijanden.

11. Cividale del Friuli

Op slechts een aantal kilometer van de grens met Slovenië bevindt zich het stadje Cividale del Friuli. Ook Cividale staat sinds 2011 op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Dit mede dankzij de grootste overheersing van de Longobarden in de geschiedenisboeken.

Wat dit stadje zo speciaal maakt is de Ponte del Diavolo (de Duivelsbrug) en dan in het bijzonder het verhaal dat eraan vastzit. Volgens een legende is deze aangelegd met behulp van de duivel die in ruil de ziel van het eerste wezen dat over de brug zou lopen zou krijgen.

De bewoners gingen akkoord, want de brug was nu eenmaal echt nodig! Vervolgens besloten zij als eerste een zwarte kat de brug over te sturen aangezien in het contract met de duivel stond dat het een wezen moest zijn en niet per se een mens.

De duivel was woest en vervloekte de stad. Het griezelige is dat sinds die tijd, zodra er iets gebouwd moest worden, de architect altijd overleed voordat hij zijn opdracht kon afmaken. Je begrijpt nu ook wel dat er weinig architecten te vinden zijn die een opdracht willen aannemen in deze stad.

💡Tip: ​niet ver van Cividale vind je het kasteelplaatsje ​Gorizia​, waar maar liefst 4 talen worden gesproken en waar jaarlijks een festival is met gerechten uit heel Europa.

12. Tramonti di Sopra

Tramonti di Sopra​ is een klein dorp in de bovenste Tramontina-vallei, in de provincie Pordenone gelegen op 426 meter boven zeeniveau.

Tramonti di Sopra is opgenomen in het natuurreservaat Parco Naturale delle Dolomiti Friulane dankzij de prachtige landschappen, de valleien met torenhoge Dolomieten, en aparte rotsen zoals de Aquila del Frascola, die lijkt op een adelaar met​ ​uitgespreide vleugels. Deze kun je goed zien vanaf de picknickplaats van Sottrivea.

💡Wandeltip:​ Als je langs de Meduna-rivierbedding omhoog gaat, kom je langs de vernauwingen van Racli, waar een dam het meer van​ ​Tramonti heeft gecreëerd: 1 van de 3 grote kunstmatige meren van de Tramontina-vallei.

13. San Vito al Tagliamento

San Vito al Tagliamento​ is een mooi middeleeuws dorp waar je een oud kasteel kunt bezichtigen. San Vito beschikt nog steeds over zijn middeleeuwse gracht en de drie toegangstorens.

Andere interessante bezienswaardigheden zijn onder meer het grote plein en kathedraal (een ware kunstgalerie), de kerk van Santa Maria dei Battuti en de kerk van Annunciata.

En last but not least, vergeet het prachtige kleine theater niet, genoemd naar Giangiacomo Arrigoni, dat invloeden uit Venetië laat zien.

14. Villa Manin

Een van de grootste Venetiaanse villa’s in Italië is Villa Manin. Deze villa was de residentie van de laatste doge van Venetië, Ludovico Manin. Het 18de-eeuwse complex is alleen toegankelijk voor publiek voor tentoonstellingen en evenementen (onder andere belangrijke internationale kunsttentoonstellingen en elk jaar in mei een regionaal foodfestival).

Het omliggende park in Engelse stijl kun je overigens wel het hele jaar door bezoeken. Een leuk weetje is dat Napoleon een aantal keren in Villa Manin heeft overnacht en de lange straat naar de villa toe naar hem vernoemd is.

Tip:​ naast Villa Manin in het plaatsje ‘Rivolto’ bevindt zich de basis van Le Frecce Tricolori​, het demonstratieteam van de Italiaanse Luchtmacht die je kent van de rook in de kleuren van de Italiaanse vlag.

Salute, tot ziens in Friuli!

Tot slot: de regio Friuli-Venezia Giulia is ook een uitstekend wijngebied. Ben je een liefhebber? Bezoek dan zeker de plaatsen: Bertiolo, Cormons of Casarsa voor een onvergetelijke wijnproeverij.

Je ziet het: er is van alles te zien en te doen in deze ondergewaarde regio. Ben je ook enthousiast en nieuwsgierig geworden naar Friuli-Venezia Giulia? overweeg de volgende vakantie dan zeker om hier eens heen te gaan. Je zult er geen spijt van krijgen!

💡Op zoek naar accommodatie in Friuli-Venezia Giulia? Hier vind je de beste en voordeligste accommodaties.

Fotos’: Rachelle Vloon