9 Italiaanse gezegden over kerst en oud en nieuw

Italië is een land met vele tradities en gewoonten. Een belangrijke traditie is het vieren van Kerstmis in familiekring. Dit gebeurt onder het genot van cadeautjes onder de boom en veel lekkernijen. Een panettone mag vooral niet ontbreken aan het kerstdiner. Traditioneel zitten hier gekonfijte vruchtjes en rozijnen in, maar tegenwoordig zijn ze in alle soorten en maten te verkrijgen.

Linzen en varkenspoot

De nacht van oud en nieuw wordt ook wel la notte di San Silvestro genoemd. Traditiegetrouw hoor je op 31 december linzen en varkenspoot te eten.

Dat brengt geluk en voorspoed voor het aankomende jaar. Dit geldt ook voor het dragen van nieuw rood ondergoed als je de nieuwjaarsnacht in gaat om 12 uur. Dus geen oud setje van vorige jaar uit de la halen!

En onthoud goed: alles wat je op de eerste dag van het jaar doet, blijf je het hele jaar doen… Dus bezint eer ge begint!

Bijgeloof

Door de sterke tradities in Italië zijn veel spreekwoorden en gezegden ontstaan, die te maken hebben met kerst en oud en nieuw. Velen komen voort uit bijgeloof. Ook de weersvoorspellingen spelen hierbij een belangrijke rol.

Sommige uitdrukkingen zijn letterlijk te vertalen naar het Nederlands, maar op de meeste moet een vrije vertaling worden losgelaten om de betekenis goed weer te geven.

Om de feestdagen met een Italiaans tintje in te gaan, volgt hieronder een kleine verzameling Italiaanse gezegden, met een zo getrouw mogelijke vertaling.

1. Natale con i tuoi e Pasqua con chi vuoi

Kerst vier je met je familie en Pasen met wie je wilt

2. Avanti Natale, il freddo non fa male; da Natale in là il freddo se ne va

Kom maar op kerst, de kou kan geen kwaad en verdwijnt weer na die tijd

3. Chi non gioca a Natale, chi non balla a Carnevale, chi non beve a San Martino (11 novembre) è un amico malandrino

Wie niet speelt met kerst, wie niet danst met carnaval, wie niet drinkt op de dag van Sint Maarten (11 november), is een slechte vriend

4. Per Santa Lucia (13 dicembre) e per il Natale il contadino ammazza il maiale

Voor Santa Lucia en voor Kerst slacht de boer het varken

5. Anno nuovo, vita nuova

Nieuw jaar, nieuw leven

6. Se le rondini vedi a San Michele (29 settembre), solo a Natale l’inverno viene

Als je op Sint Michiel (29 september) nog zwaluwen ziet, zal pas rond kerst de winter komen

7. Da San Martino a Natale ogni povero sta male

Van Sint Maarten tot aan Kerstmis, hebben de armen het slecht

8. Se a Natale ci sono i moscerini Pasqua ha i ghiacciolini

Als er met kerst nog vliegjes zijn, brengt Pasen ijspegels

9. Chi lavora a Capodanno, lavora tutto l’anno

Wie met oud en nieuw werkt, werkt het hele jaar

La Befana

En dan de laatste feestdag op 6 januari, wat wij kennen als Driekoningen. In Italië komt de Befana in de nacht (een oude zwerverachtige heks) langs op een bezem.

Zij brengt goede gaven, in de vorm van snoepgoed aan de kinderen, die lief zijn geweest tijdens de feestdagen. Aan de ondeugende kinderen brengt ze carbone (steenkool van suiker).

Er is een leuk gedichtje voor de Befana:

La Befana vien di notte
con le scarpe tutte rotte
con le toppe alla sottana
viva viva la Befana

De Befana komt in de nacht
met haar schoenen compleet versleten
met de lappen op haar onderjurk
lang leve de Befana

Gekscherend worden er op de dag van de Befana vaak allerlei grappen gemaakt door mannen naar (hun) vrouwen. Hier een paar geijkte voorbeelden:

Alcuni consigli per oggi: copriti bene, farà freddo; occhio alla nebbia e al traffico aereo; allaccia le cinture anche se sei su una scopa! E auguri!

Een paar tips voor vandaag: bedek je goed, het zal koud zijn, pas op voor mist en het vliegverkeer, doe je riemen goed vast, ook al zit je op een bezem! Enne…… gefeliciteerd!

Amore mio per il 6 gennaio non serve che ti travesti: sei perfetta così.

Liefste van me, voor 6 januari hoef je je niet te verkleden, je bent perfect zo.

En dan het laatste gezegde:

Auguro a tutti voi un Buon Natale e un felice e sereno Anno Nuovo.

Ik wens jullie prettige kerstdagen en een gelukkig en sereen nieuwjaar.