Column: niet de gebeten hond

Het is 2016 als ik voor het eerst kennismaak met het ‘dieren zijn als mensen’-principe in Italië. Ik woon dan als au pair bij een Italiaans gezin en de hond is daar de koning. En dan niet in de zin van: het beestje is ontembaar, dus laten we hem alle prosciutto maar van tafel vreten. Honden zijn in Italië ‘net als mensen,’ en dat vinden niet alleen de baasjes, maar iedereen. 

Romeo, nee Romulus

Kijkend naar het oude Italië, is het geen wonder dat vandaag de dag de hond zoiets is als in Nederland de… tsja, ik denk niet dat wij zoiets hebben. De oude Romeinse fabel van Romulus en Remus, je kent ze vast nog uit de geschiedenisboeken, vertelt het verhaal van de tweeling die aan hun lot werd overgelaten.

Vader, de koning, wilde moeder voor zich en zag zijn nummer 1-positie met de komst van een tweeling verdwijnen. Moeder moest de 2 broers daarom dumpen in de Tiber. Het verhaal gaat dat een wolvin ze heeft gered en verzorgd tot iemand anders de tweeling onder zijn hoede nam.

Niet vreemd

Geschiedenisverhalen, en zeker die van de oude Romeinen, zijn er vaak om met een korreltje zout te nemen. Maar, dit neemt niet weg dat ook vandaag de dag nog veel grote instanties en bedrijven de wolf/hond eren. Neem Lupa Capitolina of de Capitolijnse Wolvin, het bronzen beeld op het Campidoglio dat ‘waakt’ over de stad Rome.

Dan de voetbalclub AS Roma. Zij gebruiken Lupa Capitolina als hun embleem. En om het af te toppen de Olympische Spelen van 1960 waar de wolf op alle posters en merch prijkte. Je leest: de bewondering voor de wolf – en dus indirect de hond – zit diepgeworteld in het Italiaanse leven. 

Kwispel voor eten

Dat een zwak voor viervoeters bij de Italianen bijna met de paplepel is ingegoten, staat buiten kijf. Toch kan de hond in Italië ook een andere functie hebben dan als traditionele huishond die suffig staat te kwispelen als je met een hoog stemmetje ‘mangiare?!’ zegt.

Veel Italianen hebben een hond voor het nuttige. Waken zul je! Blaffen als er iemand aankomt, als er wild over het land loopt of gewoon als er een blaadje van de boom valt. Kortom: blaffen om de vijand weg te houden. Vaak wonen deze honden ook niet binnen bij de Italiaanse familie, maar buiten in hun eigen villa’s. Ruime hokken van alle gemakken voorzien.

Dat doet hij anders nooit

Toen ik in 2016 mijn intrede maakte bij mijn Italiaanse gastgezin, was mijn eerste ontmoeting met de hond niet per se een goede. Het was een gigantische Deense dog die, in dit geval helaas, in huis mocht. Ik weet het nog precies.

Nadat ik een rondleiding had gehad door het huis en mijn eigen kamer toegewezen had gekregen, pakte ik er mijn koffers uit. Een koffer had ik bijna helemaal vol souvenirs: stroopwafels, hagelslag, suikerbrood enzovoorts.

De grote hond bewees direct dat hij niet luidruchtig hoeft te zijn en jatte zo, achter mijn rug om, drie pakjes stroopwafels weg. In dat halfjaar heeft deze grote hond, Aldo heette hij, het ook nooit meer goedgemaakt en bleven hij en ik een lastige relatie houden. Als ik hem uit moest laten, liet hij mij uit en als ik hem te eten gaf, at hij mij nog net niet op. 

Als de hond het goed heeft, hebben wij dat ook

Gedurende de jaren is het me opgevallen dat Italianen en hun honden een geval apart zijn. Alles kan, alles mag en alles moet ook voor de kleine canini. Alsof het de Nederlandse Valentijntjes en Annabelletjes zijn. Althans: hier dwepen de hondenouders niet met hun kind, maar zijn het de omstanders die het doen.

Honden zijn simpelweg niet toegestaan in restaurants, ze worden er uitgenodigd. Er is geen fenomeen kantoorhond of een diervriendelijk kantoor, omdat het het enige type kantoor is.

Bij bijna elke winkel en restaurant wordt er eerst water voor de hond neergezet en dan door het betreffende personeel gekeken wie nu eigenlijk de gasten zijn en of water voor hen ook van belang is. Er zijn speciale stroken strand gereserveerd voor honden, want Italianen weten nu eenmaal: als de hond het goed heeft, heeft het baasje dat ook. 

Het baasje van Pippo

Terwijl ik in 2016 alle kneepjes van het Italiaanse ‘vak’ probeerde bij te leren, lukte dit me pas echt toen ik met de hond de straat op ging. Er was naast gigantische Aldo gelukkig ook de kleine Pippo. Dag in dag uit liep ik een rondje met hem door het dorp en op een gegeven moment merkte ik dat de blikken op mijn blonde lokken verminderden en richting de hond gingen.

Ik was geen bezienswaardigheid meer, maar een figurant. Dat ik een piepkleine figurantenrol had, bleek pas echt toen ik Pippo meenam naar het barretje waar ik iedere ochtend (ik herhaal: iedere ochtend) een koffietje dronk.

Je zou denken dat de buongiorno Martina bleef, maar niets was minder waar. Het klonk alsof ik met een pasgeboren baby binnenkwam: ‘Ma quanto sei bello!! Auguri alla tua famiglia!’ Allemaal in de film van Pippo en de blonde Hollandse. 

Je thuisvoelen? Neem een hond

En terwijl de tijd verstreek, stond ik op een gegeven moment niet meer bekend in het dorp als la biondina, maar werd ik la mamma di Pippo. Mensen begroetten ons met buongiorno Pippo en la biondina was verleden tijd.

En dit lijkt de laatste jaren alleen maar intenser te zijn geworden. Italianen en hun honden: het is een bijzonder iets, let er maar eens op. Waar in Nederlandse restaurants honden vaak als overlast worden gezien, krijgen ze in Italië zomaar een bordje vlees of kaas voorgeschoteld.

Ze worden getild, voortgeduwd in kinderwagens en zitten in het park niet op de grond, maar naast hun baasjes op het bankje. Maar zoals ik eerder al schreef zijn het niet alleen de hondeneigenaren die gek zijn van hun eigen hond.

Iedereen is gek van iedereens hond. Op straat worden ze begroet en krijgen ze van Jan en alleman een aai over de bol. ‘Come si chiama?’ en ‘Che bello!’ zijn dagelijkse kost.

Kortom: ben je nieuw in Italië of wil je meer aanspraak? Neem een hond en alle wegen leiden ineens en zoals altijd weer terug naar Rome.