Boekentip: Jeugd van Paolo Sorrentino

Dan zegt hij tegen de jongelui: ‘Kom eens kijken (red.: door de verrekijker).’ Als eerste komt het meisje. Mick geeft uitleg terwijl de anderen staan te luisteren. ‘Kijk. Zie je die berg daar voor ons?’ ‘Ja, die lijkt heel dichtbij’. ‘Precies. Dat is wat je ziet als je jong bent. Je ziet alles heel dichtbij. En dat is de toekomst. Kom nu eens mee.’ Hij pakt haar hand en nodigt haar uit om weer door de verrekijker te kijken, maar vanaf de andere kant. Het meisje kijkt naar de gezichten van haar jonge vrienden die, door de omgekeerde lens mijlenver weg lijken, al staan ze vlakbij. ‘En dat is wat je ziet als je oud bent. Alles is mijlen ver weg. En dat is het verleden.’

Paolo Sorrentino is vooral bekend van zijn films. Zoals La Grande Bellezza, die een Oscar won voor Beste Buitenlandse film. Het boek Jeugd (La Giovinezza) leest als een film, veel stilte en een groot gevoel voor panorama, visualiteit en oog voor detail.

Het boek gaat over twee rijke tachtigers die in een Noord-Italiaans kuuroord met elkaar optrekken. De een is succesvol dirigent en componist en wil al jaren niet meer optreden. De ander is regisseur en met tegen wil en dank nog steeds films maken, ook al is daar eigenlijk geen behoefte meer aan. Dat is sowieso al een mooie spiegeling van karakters. Ze mijmeren wat af en aan over hun kinderen, hun levens en de keuzes die ze hebben gemaakt.

Italiaanse cultuur

Oppervlakkigheid, banaliteit, domheid en onwetendheid gaan hand in hand met succes, diepe gevoelens en eruditie. Dat is iets wat typerend is voor de Italiaanse cultuur, de overtuiging dat tegenpolen elkaar juist versterken en daarmee een volmaakt karakter creëren. De karakters overtuigen wel, juist door hun onvolkomenheden, maar alleen een Italiaanse schrijver kan die tegenpolen tot een esthetisch hoogtepunt brengen.

Soms worden in het verhaal onverwachte voorvallen gecreëerd, buiten de gesprekken van de hoofdpersonages om, die de emoties van die personages versterken. Het is filmisch en mooi bedacht. Ook in het leven kan soms een gesprek of gemoedstoestand een andere wending krijgen door iets wat je observeert of wat buiten jou gebeurt. Iets raars wat je niet verwacht.

Toch doet het ook een beetje kunstmatig aan. Droevige glimlachen naar onbevangen kindergedrag, een landende parachutist op een verlaten weiland die de droevige hoofdpersoon opbeurt, een fietser op één wiel die het gesprek van de personages op een ander spoor zet. Het is de stijl van de regisserende schrijver.

De film van het boek, Youth, is onlangs uitgekomen in enkele bioscopen.

Trailer van Youth, de film van het boek