Deze Italiaanse ‘sagre e feste’ moet je bezoeken in de herfst/winter

Italië staat – onder onnoemlijk veel andere dingen – zeker ook bekend om zijn streekproducten. En terwijl we de hitte van de zomer langzaam van ons afschudden, komen de lang gekoesterde plaatselijke feestdagen terug tot leven. Deze festiviteiten brengen de inwoners van gehuchten, dorpjes en grote steden samen. Ze vieren hun plaatselijke delicatessen en dat gaat precies op de manier zoals je van Italianen gewend bent: over de top en op de beste manier mogelijk. 

Italië en zijn sagre

Wie tijdens zijn citytrip aan Italië wel eens buiten de gebaande paden gaat, of er woont en het eens heeft meegemaakt, weet: de Italianen zijn trots op hun streekproducten.

Zó trots dat er ieder jaar weer bij de eerste oogst, de eerste vangst, de eerste oplage of gewoon de eerste maaltijd met het product een gigantisch feest wordt georganiseerd. 

Verwacht geen gezamenlijke maaltijd met het product en that’s it. Nee: groot, groter, grootst. Meestal staat echt álles in het dorp waar het feest wordt gevierd in het teken van het betreffende product.

Zelf was ik ooit bij een artisjokkenfeest. Hier waren wagens waar het bloemencorso trots op zou zijn, maar dan gehuld in artisjokken.

Zonde zou je denken, maar het streekproduct woekert zo goed in de plaats of omgeving waar het feest wordt gevierd, dat men moeite moet doen het op te geraken. Kun je er net zo goed gezellig mee knutselen of culinair mee experimenteren.

Mocht het feest al geweest zijn als je dit artikel leest, wees dan niet getreurd. Deze ‘feestdagen’ keren elk jaar terug!

Ga je in het najaar naar Italië, kijk dan eens op giraitalia.it voordat je gaat. Hier vind je per regio alle feste e sagre (de naam voor die speciale ‘eetfeestdagen’) terug. Wie weet kun je nog een gezellig wijn-, appel-, pompoen- of stokvisfeestje meepakken! 

Abruzzen

23-24 september 2023 Tornareccio Regina di Miele

‘Miele’ heb je vast al geleerd bij Duolingo. Het slaat niet op je vaatwasser of wasmachine, maar op honing. Dit feest wordt dan ook gevierd in de hoofdstand van de honing: Tornareccio. Imkers, bijenhouders en andere bijen en honingfanaten komen samen om de nieuwe oogst te vieren en vooral veel te proeven van elkaars honingcreaties. 

Basilicata

21-22 oktober 2023 Sagra della Varola

Deze sagra staat compleet in het teken van hazelnoten. Dit is dan ook het oudste hazelnotenfeest van Italië waarbij de Melfi-hazelnoot wordt geëerd. Hij smaakt als het klassieke castagnaccio-hazelnootijs, dit wordt er dan ook in groten getale genuttigd. Evenals hazelnotenbier, hazelnotenpizza’s en andere hazelnotencreaties. Geloof ons als wij zeggen dat hier letterlijk álles in het teken staat van de hazelnoot. Het Varola-festival wordt elk jaar gevierd op zaterdag en zondag van de voorlaatste week van oktober.

Calabrië

27-29 oktober 2023 Festa del Cioccolato

Ja, en als er een feest is waar zeker de chocoladeliefhebbers onder ons bij moeten zijn, dan is het dit festa del cioccolato in Cosenza, Calabrië. Hier kun je werkelijk álle soorten chocolade proeven. Van een variant met chilipeper tot een chocoladebonbon met bacon. En van een reepje met cannabis (hoe Nederlands) tot chocolade gemaakt met lardo. Dat klinkt goed! De beste chocolatiers van Calabrië en omstreken komen samen tijdens de festa del cioccolato om hun beste creaties te delen en het cibo degli dei (het eten van de goden) te proeven. 

Emilia-Romagna

30 september – 15 oktober 2023 Sagra dell’Anguilla

Wellicht heb je wel eens van het dorp Comacchio gehoord. We hadden het er al over in het artikel over bijzondere Italiaanse bestemmingen waar het niet zo druk is. Comacchio is namelijk het Venetië van Emilia-Romagna! Een stadje met grachten en… palingen!

Tijdens de sagra dell’anguilla wordt dan ook de beste paling gekozen. Een soort vlaggetjesdag met palingen. De duurste paling wordt gekozen, de beste paling voor de export en uiteraard wordt de film La donna del fiume waar Sophia Loren in speelt tientallen keren vertoond. Want ja, Sophia Loren in Comacchio, dat is misschien nog wel bijzonderder dan die palingen. 

Lazio

29 september – 15 oktober 2023 Sagra delle Castagne

Wie ooit in het najaar in Rome is geweest, is daar vast de kastanjemakers op straat tegen gekomen. Lazio is namelijk trots op haar kastanjes en wil deze delicatesse het liefst met iedereen delen. Vandaar de sagra delle castagne.

Dit feest wordt al gevierd sinds de 15e eeuw. Tegenwoordig vindt het plaats in Soriano nel Cimino. Dit stadje wordt helemaal in het teken gezet van geroosterde kastanjes, er worden toneelstukken opgevoerd en iedereen is blij want het kastanjeseizoen is geopend. De aankleding voor de herfsttafel zouden wij zeggen, maar daar gaat het culinaire seizoen vanaf de eerste kastanje echt beginnen! 

Lombardije

11-19 november 2023 Torrone Festival

Wie ooit in Cremona is geweest heeft vast en zeker nougat gegeten (torrone in het Italiaans). Nougat werd voor het eerst gemaakt op de bruidstaart voor Francesco Sforza en Bianca Maria Visconti in 1441. Wie dat precies zijn weten we zo niet, maar we zijn wel blij dat de nougat destijds is ‘uitgevonden’.

Tijdens het torronefestival wordt wel elk jaar stilgestaan bij dit huwelijk. Geen wonder: dat wij nu nog mogen genieten van deze bruidsdelicatesse, is natuurlijk erg bijzonder en de zoete delicatesse staat in Italië bekend om voor ‘langdurige zoete herinneringen’ te zorgen. Omdat het zo plakkerig en zoet is. 

Piëmont

7 oktober – 12 december 2023 Alba Truffel Festival

We hadden het er al eerder over, maar Piemonte staat natuurlijk bekend om zijn truffels. Tijdens dit festival, de 93ste editie dit jaar, wordt dan ook stilgestaan bij de meest in de prijzen gevallen culinaire schatten ter wereld.

De witte truffel is nog steeds uiterst bijzonder en het feit dat dat bolletje ‘gewoon’ uit de heuvels in Piemonte komt, vinden inwoners zo bijzonder dat ze er elk jaar een groot feest van maken.

Het leukste? Dat is uiteraard een van de gezamenlijke maaltijden die je hier met de bewoners kunt verorberen. Maar ook de ezelrace op de eerste zondag in oktober is echt een must-see. 

Veneto

12-25 september 2023 Festa del Bacalà

Tijdens het feest van de kabeljauw pakt men in Veneto elk jaar weer extra uit. Zeker in Montegalda waar men elk jaar Veneto’s meest iconische cicchetti-ster eert: de beboterde kabeljauw. Maar er zijn ook kabeljauw salades (een soort ceviche) en nog veel meer. Dit festival is echt een must-go voor stokvisliefhebbers. Je weet echt niet wat je meemaakt. 

Wat zijn jouw favoriete feste e sagre in Italië?