Wat is er mis met Google Translate in het Italiaans?

Als je een taal leert, wil je soms een woord opzoeken. Dan kun je dat opzoeken bij Google Translate in het Italiaans. Zoals je daar ook hele zinnen kunt intypen en kijken wat er dan uit komt rollen in een andere taal. Het probleem is dat jij echter niet kunt controleren of het klopt. Dat kan alleen een vertaler. En die zal je vertellen dat Google Translate als het erop aankomt toch geen aanrader is.

Waarom niet?

Toegegeven: Google Translate kan heel nuttig zijn. Bijvoorbeeld om snel te achterhalen wat een Italiaanse (of een andere buitenlandse) tekst in het Nederlands (ongeveer) betekent.

Toch zijn er de nodige problemen:

1. Google Translate geeft slechts één mogelijke vertaling. Terwijl er soms wel 10 mogelijke vertalingen zijn. Denk bijvoorbeeld aan het woord ‘bank’. Dat kan een bank zijn om op te zitten, of een bank om je geld bij onder te brengen. Je hebt een bank in huis, en bankjes buiten in het park. Ook heb je een zeebank, waar de zee ondiep is, en heb je gezegdes waarin het woord bank zit.
2. Google Translate geeft je alleen een woord, het woordenboek geeft je een woord in een context erbij. De betekenis van een woord wordt bepaald door de zin waarin hij staat geschreven. Google Translate snapt dat nog niet helemaal. Google wordt gemaakt door programmeurs die  proberen taalfilosofie/taalkunde en logica te verenigen. Dat is nog niet gelukt (maar dankzij RankBrain wordt Google hierin wel steeds beter).
3. Google geeft niet aan wat voor woord het is wat je zoekt. Is het een zelfstandig naamwoord, een bijvoeglijk naamwoord, is het mannelijk of vrouwelijk? Terwijl juist dat soort gegevens benodigd zijn als je iets correct wilt opschrijven in een andere taal.

Je kunt de tekortkomingen van Google Translate heel eenvoudig testen door een zin in te typen bij Google Translate en het daarna weer terug te laten vertalen naar de brontaal. Je zult zien dat je dan vaak altijd een niet-correcte zin krijgt, hoewel de strekking meestal wel duidelijk is.

Maar ze begrijpen me toch?

Oké, dan komen we bij een tweede, heel andere vraag:

Waarom is het niet oké om de strekking te gebruiken bij de betekenis in plaats van het precieze woord of de precieze zin? Als je de strekking uit Google Translate kunt halen, begrijpen Italianen je toch ook wel?

Misschien wel. Maar je moet het volgende begrijpen:

Als je op niveau A1-A2, maar ook nog op niveau B1-B2 zit is het van essentieel belang dat de Italiaan met wie jij in gesprek bent, welwillend is en zijn best doet om jou te begrijpen. Je bent voor de communicatie afhankelijk van zijn of haar goede wil. De meeste mensen zijn alleen bereid hun goede wil te tonen op het moment dat ze zien dat jij je best doet.

Als jij lukraak een eind wegpraat, vreemd vocabulaire en geen grammatica gebruikt, is dat leuk als je in de supermarkt staat en je wilt weten waar de eieren liggen. Mensen zullen het je vergeven omdat je een beginner bent en omdat ze niet écht met je hoeven te spreken.

Als je echter je mening of gevoelens uit wilt drukken zal het je enorm veel frustratie opleveren als je niet alleen merkt dat dit niet aankomt, maar dat er allesbehalve begrip wordt getoond.

Twee voorbeelden:

1. Als beginneling in de Italiaanse taal heb je geen uitgebreid vocabulaire. Als je in een kledingwinkel wilt zeggen dat een kledingstuk je niet bevalt ken je daarvoor wellicht niet de term ‘bevallen’ en zul je terugvallen op ‘stom’ of ‘lelijk’. Daarmee kun je echter de eigenaar van een winkel wel beledigen.
2. Ook kun je het tegendeel bereiken van wat je wilt zeggen: In het Italiaans kun je je niet ‘k*t’ voelen, bijvoorbeeld. Als je k*t letterlijk vertaald (overigens geen aanrader om te doen) zul je uitkomen bij het woord ‘fica’. En dat lijkt weer op ‘figa’, wat juist weer betekent dat je je super goed voelt.

Als je dus een welwillend luisterend oor wil van een Italiaan, móet je dus laten zien dat je je best doet. Dit kan door het wegen van je woorden en door grammatica toe te passen. Spreek of schrijf je zelf nog niet voldoende Italiaans, stel je dan bescheiden op. Alleen dan nemen de mensen de moeite om naar jouw onsamenhangende verhaal van imperfect Italiaans te luisteren. De vorm is vaak belangrijker dan de inhoud bij het communiceren met onbekenden.

Denk maar eens aan een mogelijke ontmoeting met een Italiaan die helemaal vol van zichzelf een verhaal in moeizaam Nederlands probeert te vertellen waar je niks van snapt. Zou jij geduld met hem hebben? Of zou je hem doorverwijzen naar iemand anders?

Als het goed moet, maar je bent de taal niet machtig

Natuurlijk kun je jezelf de taal aanleren. Maar zelfs als je goed Italiaans spreekt, zijn sommige zaken lastig. Vooral als het op heel specifieke onderwerpen aankomt of om zakelijk of juridisch jargon gaat.

Als je inschat dat de vertaling belangrijk is (en dat is die als het gaat om verzekeringen, emigratie, juridische zaken, makelaardij en dergelijke), doe je er goed aan een beëdigd vertaler Italiaans in te schakelen.

Zo iemand kent niet alleen de taal, maar creëert ook de goodwill om het doel te bereiken. Kun jij ondertussen gewoon verdergaan met waar je goed in bent.