Italiaanse literatuur: Kronieken van de liefde

Elena Ferrante. Overal in de wereld lezen ze haar boeken. Of eigenlijk: zijn boeken. Ferrante is een pseudoniem van Domenico Starnone. De Napolitaanse serie, vier boeken over twee vriendinnen, werd wereldberoemd en aangeprezen door onder andere Hillary Clinton. Een prachtige serie, die ik al mijn leerlingen Italiaans aanraad (om in het Nederlands te lezen).

In het najaar van 2017 verscheen in Nederland de roman Strikken van Domenico Starnone. Deze kreeg goede kritieken, maar ik vond hem zelf nogal naargeestig. Een boek over een huwelijk dat geen liefde lijkt te kennen.

Kwellende liefde

Nu is er dan Kronieken van de liefde, waarin drie eerdere verhalen van Ferrante zijn gebundeld.

Ik las het eerste verhaal Kwellende liefde over Delia die teruggaat naar Napels om haar moeder te begraven. Ook een verdrietig verhaal, maar minder naargeestig dan Strikken. Een verhaal over een moeilijke jeugd en de gevolgen die dat heeft voor de rest van je leven. Het speelt zich af in Napels, dat duidelijk de favoriete setting is van de schrijver.

De auteur heeft een heel eigen stijl en het is boeiend een ander verhaal te lezen met dezelfde thema’s. De grote thema’s: liefde, relaties, passie. Doorzetten, vallen en weer opstaan. Thema’s die iedereen aan zullen spreken.

Delia groeide op in armoede met een jaloerse en gewelddadige vader en een psychisch kwetsbare moeder. Het boek ontrafelt het verhaal van haar moeder en van haarzelf. Haar moeder slaat haar ogen neer in bijzijn van haar vader.

Ze heeft haar leven totaal aangepast om maar te voorkomen dat haar man haar slaat. Haar oogopslag, haar toon, haar woordkeus. Maar het helpt niet. Onder het masker sluimert een vrolijke en spontane vrouw die van het leven houdt.

En dan is er de mysterieuze relatie van de moeder met Caserta. De werkgever van haar echtgenoot. Die haar bloemetjes stuurt die zij thuis in een vaasje zet.

Maar of ze een buitenechtelijke relatie heeft? Voor haar man staat het buiten kijf. Want dochter Delia heeft het eens aan hem verteld, als klein kind. Maar wat er werkelijk is gebeurd lees je pas op het einde van het verhaal. Het verhaal weeft zich als een spinnenweb om Delia en de lezer heen.

Leer de schrijver kennen

Hoewel ik Strikken niet zou aanraden voor het leesplezier, raad ik dit boek weer wel aan. Het is intrigerend om inzicht te krijgen in deze schrijver, die duidelijk bijzondere kwaliteiten heeft.

Waarom zijn deze verhalen zo mooi? Hij beschrijft goed hoe mensen zijn, met al hun beperkingen en de tragiek die ze met zich meedragen. Dezelfde elementen zie je terug in alle romans: het verlangen naar liefde en de teleurstellingen daarin, de eeuwige zoektocht naar geluk.

Dit zie je in alle boeken van Elena Ferrante/Domenico Starnone terugkomen, maar verhalen verschillen wel van elkaar: De Napolitaanse serie is meeslepend, Kwellende liefde uit Kronieken van de liefde technisch heel knap en Strikken meedogenloos en ongenadig hard. Zoek je favoriet.

3 boeken in 1

Kronieken van de liefde bevat de eerder los verschenen romans Kwellende liefde, Dagen van verlating en De verborgen dochter.

In Kwellende liefde keert een vrouw na de dood van haar moeder terug naar Napels, de stad waar ze is opgegroeid. In een taal die doordringt tot de diepste lagen van het leven ontleedt Ferrante de gevoelens van een vrouw die op zoek is naar de wortels van haar bestaan.

Dagen van verlating is een scherp en genadeloos portret van de achtendertigjarige Olga die van de ene op de andere dag door haar man wordt verlaten voor een andere vrouw. Een ongekend relaas waar de wanhoop, de woede, het ongeloof en de eenzaamheid van afspatten.

In De verborgen dochter tot slot, denkt Leda in een huisje aan zee over de moeizame relatie die zij met haar dochters onderhoudt. Ferrante schrijft over grote thema’s als identiteit, verlangen en moederschap in een sobere stijl die de lezer diep raakt.

Kronieken van de liefde
door: Elena Ferrante (vertaald door Marieke van Laake, Manon Smits, Els van der Pluijm)
480 blz.
€ 19,99 (ook verkrijgbaar als e-book)
Wereldbibliotheek, april 2018
ISBN 9789028427488