Willemijn Lindeboom
Een tijdje geleden stond er op Dit is Italië een lijstje met 10 (gek genoeg moeten het er altijd 10 zijn) Italiaanse hits die iedere Italofiel kent. Nou ben ik van een nét iets andere generatie en heb een heel ander lijstje, werkelijk helemaal compleet niets hetzelfde. Dat zegt op zich al veel… in Italië wordt veel goede muziek gemaakt, dus keuze genoeg om lijstjes uit te maken.
Inhoudsopgave
Cantautori italiani
De top 10 kan ik niet officieel vaststellen, maar elke Italiaan van elke leeftijd kent minimaal een paar liedjes van de volgende cantautori. Cantautori zijn zangers die vaak hun eigen muziek en teksten ook schrijven / schreven. Cantautore is een samenvoeging van cantante = zanger en autore = schrijver.
Deze lijst is verre van compleet, maar in elk geval een goed begin om je te verdiepen in de echte Italiaanse muziek voor Italianen!
1. Francesco De Gregori
De Gregori is een echte cantautore met schitterende teksten die niet eenvoudig te begrijpen zijn. Hij brak in 1974 door met zijn album Rimmel, een van de meest verkochte platen in die jaren. Rimmel is een mooi gedicht over een afscheid.
Een andere beroemde plaat van De Gregori is La Donna Cannone, pure melancholie, waar hij erg goed in is. La storia siamo noi moet ook genoemd worden, een intens lied met als titel: de geschiedenis dat zijn wij. Een soort oproep om de maatschappij te verbeteren door iets te doen, maar dan heel mooi verwoord en gezongen.
De lijst met liederen die hij heeft geschreven is lang… en hij is gelukkig nog altijd bezig!
2. Lucio Battisti
Helaas is Lucio Battisti op jonge leeftijd overleden. In totaal zijn er 25 miljoen platen van hem verkocht. Veel teksten van Battisti zijn geschreven door of samen met Mogol, die in Italië op handen wordt gedragen en een beroemdheid op zich is geworden.
Mogol schrijft ook voor veel andere artiesten en heeft in een ver verleden zelfs eens een nummer van David Bowie ‘vertaald’.
Battisti heeft een bijzondere stem, vrij hoog en op een bepaalde manier lukt het uitstekend om emoties over te brengen. Hij heeft de Italiaanse muziek mee helpen veranderen door allerhande andere stromingen in zijn muziek te gebruiken.
Een lied dat iedereen in Italie kent is Io Vorrei… Non Vorrei… Ma Se Vuoi… (ik zou willen…. niet willen… maar als je wil…), met de zin: ‘Come può uno scoglio arginare il mare‘ (hoe kan een rots de zee tegenhouden), die een soort gezegde is geworden.
3. Lucio Dalla
Lucio Dalla is een paar jaar geleden helaas overleden (in 2012 alweer). Ook Dalla is uitermate belangrijk geweest voor de ontwikkeling van de Italiaanse muziek. Veel latere teksten heeft hij zelf geschreven, maar in zijn beginjaren werkte hij samen met anderen aan de teksten.
Wellicht het meest beroemde lied van Dalla is Caruso, ook door Luciano Pavarotti vertolkt. Andere prachtige en beroemde nummers zijn 4/3/1943 (eigenlijk heette dit lied Gesù Cristo, maar dat mocht niet en dus is de titel aangepast), Attenti al lupo (pas op voor de wolf), Si io fossi un angelo (als ik een engel zou zijn). De teksten zijn prachtig en gaan vaak ergens over. Lucio Dalla bespeelde zelf verschillende instrumenten en was in de jazz geschoold.
De muziek van Dalla verveelt nooit.
4. Franco Battiato
Battiato is een Siciliaan die al vanaf 1965 muziek maakt, maar hij heeft ook films gemaakt en hij schildert. Battiato staat onder andere bekend om zijn rijke teksten, die over van alles gaan dat hem bezig houdt. Een prachtig lied is La Cura, eigenlijk een liefdeslied, maar schitterend verwoord (‘la cura‘ betekent de zorg).
Een ander beroemd liefdeslied van Battiato is E Ti Vengo a Cercare (en ik kom jou zoeken). Ook mooi maar schrijnend is Il Carmelo di Echt, over een joodse vrouw die katholiek was geworden, maar uit een klooster naar Auschwitz wordt vervoerd.
5. Mina
Over Mina is kort geleden een stukje verschenen… Haar Heisser Sand kennen we hier als Brandend zand van Anneke Grönloh.
6. Francesco Guccini
Wederom iemand die schitterende teksten schrijft en onder andere daarom beroemd is geworden. Veel van zijn liedjes zijn simpelweg zang en gitaar, dus als je een uur lang naar de muziek van Guccini hebt geluisterd, kan het wat gaan vervelen. Ben je eenmaal fan dan verveelt het nooit, zeker als je de teksten, die eigenlijk gedichten zijn, gaat uitpluizen (een goede tip om Italiaans te leren).
Elke Italiaan kent Canzone per un’amica (lied voor een vriendin) over een dodelijk auto-ongeluk en ook Auschwitz (de titel behoeft geen uitleg). Ik hoorde een tijdje geleden op de radio meerdere mensen vertellen dat ze pas echt een idee van Auschwitz hebben gekregen nadat ze naar dit lied hadden geluisterd.
Guccini heeft ook Dio è Morto op zijn naam staan (God is dood). Kortom, Guccini bezingt veelal onderwerpen die ver uitstijgen boven het drama van de liefde.
Interessant is dat bij de laatste concerten van Guccini veel jongeren aanwezig waren met een fles wijn, het symbool van Guccini die in zijn leven flink wat rode wijn heeft gedronken, ook vaak op het podium tijdens zijn concerten.
7. Vasco Rossi
In de lijst van cantautori italiani kan Vasco Rossi niet ontbreken. In 2017 gaf hij nog een megaconcert waar mensen uit heel Italië naartoe zijn gekomen, een stadion vol. Het concert vierde zijn 40e jaar in de muziek. Dit concert heeft het wereldrecord van meest verkochte kaartjes verbroken, het waren er ruim 225.000.
Vasco Rossi is een echte rockstar, inclusief een leven van drugs, alcohol en vrouwen. Ondanks dat houdt hij het goed vol! Vasco heeft ook hele rustige en melancholieke nummers geschreven. De meest bekende liedjes van Vasco Rossi zijn Vita Spericolata (roekeloos leven) en het hele zachte Una Canzone per te (een lied voor jou).
De lijst is, net zoals bij alle andere Italiaanse zangers, eindeloos lang en Vasco Rossi is nog altijd actief en nog altijd op tournee.
8. Fabrizio De André
Fabrizio de André kan in deze lijst ook niet ontbreken. Zijn liederen zijn in Italië niet weg te denken en ondanks dat hij al jaren geleden is overleden (in 1999) hoor je regelmatig een lied van hem op de radio en worden veel nummers door anderen opgevoerd.
De André is bekend vanwege de teksten die altijd ergens over gaan, ze zetten aan het denken. Heel bekend zijn Il pescatore (de visser) over een vriendschap tussen een visser en een crimineel. Bocca di Rosa (mond van Roos) gaat over een prostituée.
In zijn latere jaren is De André in het Genovees en Sardijns gaan zingen, een heel nieuwe stijl. Het meest bekend is Creuza de Ma, voor een gemiddelde Italiaan is de tekst niet te begrijpen, maar het werd een enorme hit en is dat tot op de dag van vandaag.
9. Riccardo Cocciante
Riccardo Cocciante hoort wellicht niet helemaal thuis in dit rijtje, omdat hij minder originele teksten heeft gebruikt dan de andere cantautori, maar zijn liedjes zijn bekend. Vaak mierzoet, bijna altijd mijmerend over de liefde. De liefde die nog komen gaat… de liefde in volle bloei… of de liefde die is afgelopen.
In zekere zin representeert Cocciante met zijn repertoire dus een genre waarvan bijna iedereen buiten Italië denkt dat dat de typisch Italiaanse muziek is. Luister en je weet direct wat ik bedoel. Grappig is dat juist Cocciante niet 100% Italiaan is, geboren in Saigon uit een Frans-Italiaans koppel en pas op zijn elfde naar Rome gekomen.
Beroemde nummers van Cocciante zijn Bella senz’anima (mooi zonder ziel) of Margherita dat door Marco Borsato in Nederland tot een groot succes is gemaakt.
10. Adriano Celentano
Celentano is niet alleen een beroemde Italiaanse zanger, maar ook een filmster. Geboren in 1939, maar nog altijd actief tot groot plezier van zijn vele fans. Celentano heeft een mix aan liedjes, vaak gaat het over de liefde, maar het beroemde Il Ragazzo di Via Gluck gaat over het vernielen van de natuur (zo’n 40 jaar geleden al geschreven).
Andere nummers die iedereen in Italie kent zijn L’emozione non ha voce (emotie heeft geen stem) en Azzurro (lichtblauw).
Meer Italiaanse zangers en zangeressen
Heb je nog niet genoeg? Andere Italiaanse cantautori famosi zijn onder andere: Roberto Vecchioni, Mia Martini, Antonello Venditti, Rino Gaetano, Massimo Ranieri, Edoardo Bennato, Domenico Modugno, Amedeo Minghi, Renato Zero, Luca Carboni, Sergio Cammariere, Ivano Fossati, Fiorella Mannoia, Gino Paoli, Gianni Morandi… enzovoorts.
Hier hebben we nog een playlist met veel van deze artiesten voor je:
Nice article! I do miss one (well, a few actually) great singer in the list, that every Italian knows, Albano Carrisi!