Aart Heering
Gele nummerborden zijn, zeker in de zomer, geen zeldzaamheid rond het Meer van Bracciano (Lago di Bracciano). Het meer, dat amper 30 kilometer ten noordoosten van Rome ligt, is niet alleen een gewilde bestemming van Romeinen die even de hete en drukke stad willen ontvluchten, maar omgekeerd ook een gewilde uitvalsbasis voor toeristen die niet alleen de Eeuwige Stad best willen bezoeken, maar dan ’s avonds ook nog graag een frisse duik nemen.
Inhoudsopgave
Kratermeer
Het Meer van Bracciano is met een oppervlakte van 57 km2 is het achtste meer van Italië, en omdat het een kratermeer is, is het – net als de andere meren van Lazio, die van Bolsena, Vico, Albano en Nepi – ook erg diep, tot 165 meter toe.
Dat laatste maakt dat veel Italianen een soort van atavistische angst koesteren voor meren en daarom de voorkeur geven aan de zo veel drukkere zeestranden. Dat heeft voor buitenlandse bezoekers het voordeel dat het aan het meer meestal veel minder druk is en je niet het risico loopt om te worden geprikt door kwallen of zee-egels.
Zodoende is het vooral een bestemming voor buitenlandse toeristen, die overal rond het meer terecht kunnen.
Campings aan het Meer van Bracciano
Zo telt het Lago di Bracciano een dozijn campings aan het water, die over het algemeen goed geoutilleerd zijn. (Een ervan prijst zichzelf aan als International Glamping, en een andere, Smeraldo, bood tot voor kort een combinatie aan van ‘Italiaanse sympathie en Nederlandse efficiëntie’, maar dat uithangbord is nu verdwenen: wellicht werd het toch wat kwetsend voor de Italianen geacht.)
Verder zijn er een paar standplaatsen voor campers en zo’n 20 hotels, residences, agriturismi en B&B’s, met prijzen die gaan van bescheiden tot behoorlijk duur. Een deel van de stranden, met zwart vulkanisch zand, is particulier bezit of hoort bij campings en hotels.
Maar er zijn ook vrije stranden. Het meest populaire is dat langs de boulevard van het stadje Anguillara, waar in zomerweekenden gezinnen uit de buurt massaal hun toevlucht zoeken, samen met buitenlanders, die het dit jaar door toedoen van Covid-19 helaas massaal laten afweten.
Watersport en fietsen
Op het meer kun je de gebruikelijke watersporten beoefenen: zwemmen, zeilen, windsurf, kano, kajak, vissen. Waterskiën is niet mogelijk en rond rauzen met een speedboot ook niet, want het Meer van Bracciano en het aanpalende Meer van Martignano vormen een ecologisch regionaal park waarbinnen alleen traag varende elektrische motoren zijn toegestaan.
De Monti Sabatini, een bescheiden bergketen aan de noordkant van het meer, lenen zich goed voor excursies op de mountain bike of te paard, terwijl je het meer ook rond kunt fietsen. Dat is een tocht(je) van 34 kilometer met een paar kleine heuvels: tussen de 162 en 276 meter hoogte, met een totale stijging van 362 meter.
Best te doen dus, maar het nadeel is wel, dat je daarbij over de provinciale weg rijdt, die ook wordt gebruikt door plaatselijk verkeer, dat het niet altijd even nauw neemt met de snelheidsbeperkingen.
Daarom hebben de lokale autoriteiten nu een plan gepresenteerd voor de aanleg van een fietspad rond het meer, uiteraard in de hoop om een graantje mee te pikken van het Nationaal Herstelplan.
Daarin is 600 miljoen euro opgenomen voor de aanleg van fietspaden (niet eens zo veel op een totaal van 220 miljard) en we mogen hopen dat deze fietsroute rond het meer daar onder zal vallen, en als het even kan ook een pad naar Rome zelf. We zullen zien.
Driestedenmeer
Maar je kunt het rondje natuurlijk ook maken met de auto, langs de 3 stadjes die aan het meer liggen.
Bracciano
Het grootste, Bracciano (19.000 inwoners), is vooral bekend door het hoog boven de woningen uittorenende Castello Orsini Odescalchi, een indrukwekkend militair bastion waar in de 15e eeuw heftig bakkeleiende adellijke families zich verschansten.
Nu is het een museum met rijk ingerichte kamers, mooie muurschilderingen en originele tinnen en transen (ook leuk voor de kinderen), dat ook nog eens wordt verhuurd voor peperdure bruiloften en partijen. De bekendste daarvan was de trouwerij van Tom Cruise en Katie Holmes, die Bracciano in 2006 één dag lang tot mondiale VIP-locatie maakte.
Trevignano Romano
Het 5.000 inwoners tellende Trevignano Romano heeft ook een Orsini-kasteel, dat echter al eeuwen geleden door een concurrerende familie in een ruïne is veranderd. Verder is het een typische kleine badplaats en buen ritiro voor bemiddelde Romeinen.
Anguillara Sabazia
Het meest karakteristiek is Anguillara Sabazia (genoemd naar het antieke volk van de Sabijnen, vooral om het te onderscheiden van een ander Anguillara in de buurt van Padua). De gemeente telt bijna evenveel inwoners als Bracciano, maar het aantrekkelijke deel is het oorspronkelijke middeleeuwse stadje op het promontorio, een rotsige heuvel die recht het meer insteekt.
Het rustieke Anguillara is de moeite van een wandeling waard, met zijn smalle straatjes, resten van een Romeinse villa, een paar laatmiddeleeuwse kerkjes en alweer een kasteel van de Orsini-familie, dat nu het gemeentehuis is. Aan de oever strekt zich de boulevard uit als centrum van een heerlijk provinciale mondaniteit van struscio (flaneren), aperitivo en dolce far niente.
En dat maakt Anguillara ook buiten het zomerseizoen tot een gewilde bestemming voor een uitstapje van Romeinse burgers. Tot in december toe, wanneer het weer in Lazio nog heel mild kan zijn, en dan vooral voor de lunch in een van de vele restaurants en trattorie van het stadje.
Een bijzondere vis
Een speciale vermelding daarbij verdient de Pescheria Toto, die naast vishandel ook friggitoria is, wat je oneerbiedig zou kunnen vertalen als cafetaria. Toto verkoopt niet alleen vis, maar bakt en frituurt ze ook en serveert ’s zomers in een uitspanning tegenover de winkel op de boulevard.
Het bijzondere daarvan is, dat hij ook pesce di lago op het menu heeft staan, vers gevangen vis uit het meer. De bekendste daarvan is de coregone, een zalmachtige die diep in het meer leeft en die veel restaurants hier gerookt of gebakken verkopen.
(De Nederlandse naam is houting, maar dat weet bijna niemand meer omdat de vis in ons land zo goed als uitgestorven is. Rond Beierse en Oostenrijkse meren kun je hem vinden als Renke.)
Toto verkoopt daarnaast lattarini, gefrituurde kleine visjes, luccio (snoek) en persico (snoekbaars) en soms karper en zeelt. De meeste andere visrestaurants zijn die traditie ontrouw geworden en houden het bij zeevis.
Curiosa
In 2017 was als gevolg van langdurige droogte de waterstand in het Meer van Bracciano historisch laag. De ondiepe gedeelten dicht bij de oevers vielen droog en de gemeenten rond het meer gingen de strijd aan met Rome, dat het meer als drinkwaterreservoir benut. Gelukkig heeft het de afgelopen winters meer geregend, zodat een nieuwe crisis dit jaar uitgesloten lijkt.
Het water van het meer is schoon en prachtig om te zwemmen, maar dat kan voor ongeoefende zwemmers ook gevaarlijk zijn, door koude stromingen of onverhoeds opduikende zeilboten.
Zo is een Nederlandse jongeman die in de ochtend van 25 juni een stuk ging zwemmen in het meer, spoorloos verdwenen en eind juli nog altijd niet teruggevonden. Zoekacties langs de oever en in de verre diepte hebben nog altijd niets opgeleverd. Ga daarom niet te ver uit de kust.
Lago di Martignano
Pal naast dat van Bracciano ligt het Meer van Martignano. Dit veel kleinere, 60 meter diepe kratermeer ligt in een natuurgebied zonder bebouwing aan de oever en met drie stranden waar je 5 tot 8 euro p.p. entree moet betalen.
Maar dan heb je ook wat: geen drukte en lawaai, schone grasoevers, frisse bries, hoge bomen voor de schaduw, kraakhelder water en een paar tentjes waar je eenvoudig maar goed kunt eten en drinken. (Maar je kunt ook meegebrachte spijzen nuttigen.)
Op het meer varen alleen een paar trapbootjes en kano’s en het is er maar zelden echt druk. Voor zwemmers is het een walhalla. Het is ongeveer 2 kilometer naar de overkant, waarbij je het beste de oever kunt blijven volgen op niet meer dan 100-200 meter afstand van de wal.
Wanneer je dan terugkomt, smaakt een bord pasta of een grillmix beter dan de meest verfijnde nouvelle cuisine!
Van Bracciano naar Rome
Het Meer van Bracciano ligt dicht bij Rome: hemelsbreed 35 kilometer naar het centrum van de hoofdstad. Een deel van de oever hoort zelfs bij de gemeente Rome.
Met de auto ben je er in 3 kwartier, vanuit het noorden van de stad langs de Via Cassia of de – meestal minder drukke – Cassia Veientana. Maar ook de openbaarvervoer-verbindingen zijn goed.
De trein (Ferrovia Metropolitana FL3 Roma-Viterbo) stopt in Bracciano en Anguillara (het station hier ligt wel 3 km buiten het centrum, maar er gaan shuttles) en stopt op verschillende stations in Rome: Valle Aurelia (verbinding met Metro A), San Pietro, Trastevere (verbinding met luchthaven Fiumicino) en Ostiense (verbinding met Metro B en het treintje naar Ostia).
Comments