Aart Heering
Wie de afgelopen jaren in Rome of andere grote Italiaanse steden de markt heeft bezocht, zal daar op muren, kramen en busjes zeker slogans zijn tegengekomen als NO BOLKESTEIN of Sciopero contro Bolkestein (staak tegen B.) of zelfs Direttiva ammazza ambulanti (richtlijn vermoordt kramers). Wat heeft de oude Frits op zijn geweten om die marktlui zo tegen zich in het harnas te jagen, vraag je je dan af.
Het antwoord zit ‘m in de Europese richtlijn die de voormalige VVD-voorman als Eurocommissaris voor de Interne Markt heeft ontwikkeld. De ‘richtlijn Bolkestein’, die het Europees Parlement in 2006 heeft aangenomen, was bedoeld om een vrije markt te scheppen in de dienstensector. Met inbegrip van marktkramen, foodtrucks en strandpaviljoens.
Openbare aanbestedingen
Onder de nieuwe regels zouden hun concessies niet langer automatisch verlengd worden, maar zouden er openbare aanbestedingen voor moeten worden uitgeschreven, om ook nieuwkomers een kans te geven. Dat was een onaangename verrassing voor Italië, waar dergelijke concessies in de regel juist steeds weer worden verstrekt aan dezelfde uitbaters en hun naaste verwanten. Plaatselijke bestuurders laten dat graag zo, want elke verandering kan stemmen kosten.
Europese richtlijnen
Niettemin moeten Europese richtlijnen worden opgenomen in de nationale wetgeving en dat is dus ook gebeurd in Italië, zij het pas in 2010. Maar daarmee is de liberalisering nog lang geen feit. Integendeel, voor de uitvoering van de richtlijn moeten regionale en lokale overheden zorgdragen en om dat te voorkomen zijn marktkooplieden en strandexploitanten de afgelopen jaren regelmatig de straat opgegaan.
Monopolie
In Rome werd een lid van de familie Tredicine, die praktisch een monopolie heeft op de foodtrucks en kastanjepofferijen in de stad, daartoe zelfs in de gemeenteraad gekozen. De goede man is inmiddels tot drie jaar cel veroordeeld in het kader van het corruptieonderzoek Mafia Capitale, maar de raad blijft op de hand van de No Bolkestein-activisten. Vooral dankzij de Vijfsterrenbeweging (M5S), die zich bij dergelijke protesten maar al te graag aansluit.
Overgangsperiode van 50 jaar
Op voorstel van M5S heeft de Romeinse gemeenteraad de afgelopen zomer besloten om de concessies nog maar eens automatisch te verlengen tot 2020, en daarna zien ze wel weer. Maar de linkse Partito Democratico kan er ook wat van. Zij heeft de Italiaanse strandexploitanten een steuntje in de rug gegeven met een amendement op een recent belastingdecreet, waardoor voor hen de richtlijn Bolkestein pas ingevoerd hoeft te worden ‘na een overgangsperiode van 30 tot 50 jaar’!
Kerstmarkt
Een van de weinige openbare aanbestedingen die wel heeft plaatsgevonden, is die voor de kerstmarkt op Piazza Navona. In theorie moesten oude en nieuwe gegadigden daarvoor een aanvraag indienen, waarna een gemeentelijke commissie een keuze zou maken op basis van onpartijdige criteria.
Als voornaamste criterium is echter dat van de ‘anciënniteit’ gekozen, hetgeen in de praktijk betekent dat nieuwkomers kansloos zijn. Zoals een Italiaans gezegde luidt: Fatta la legge, trovato l’inganno: zodra de wet er is, vinden we wel een manier om haar te ontwijken. En dus: No Bolkestein!
Foto’s No Bolkestein: Aart Heering
Comments